Chronische stress komt helaas veel voor in ons dagelijks leven, maar voor sommige mensen kan het voor hele aparte lichamelijke sensaties zorgen. Derealisatie en depersonalisatie zijn twee aandoeningen die vaak worden veroorzaakt door chronische stress, en ze worden vaak in verband gebracht met angststoornissen.
In dit artikel bespreken we de relatie tussen stress en derealisatie/depersonalisatie, de symptomen, oorzaken en effectieve manieren om hier mee om te gaan
Wat zijn derealisatie en depersonalisatie?
Derealisatie en depersonalisatie zijn aandoeningen die ervoor zorgen dat mensen zich losgekoppeld voelen van hun omgeving of van zichzelf.
Derealisatie wordt gekenmerkt door een gevoel van onthechting van de werkelijkheid of de omgeving, terwijl depersonalisatie het gevoel is buiten zichzelf te zijn of een waarnemer van het eigen lichaam te zijn.
Je hebt het gevoel alsof je niet meer in je eigen lichaam zit. Je eigen handen kunnen bijvoorbeeld vervreemd aanvoelen. We hebben mensen zelfs horen zeggen dat ze het gevoel hebben alsof ze in een film zitten en dat ze van een afstand meekijken. We snappen dat dit een heel angstig en bizar gevoel kan opwekken, maar het is vaak een symptoom van teveel chronische stress. Je kan het vergelijken met een harde hartslag of hyperventilatie. Het hoort er allemaal bij en zal weggaan zodra we ontstressen of trauma’s verwerken.
Symptomen van derealisatie en depersonalisatie
De symptomen van derealisatie en depersonalisatie kunnen variëren in intensiteit en duur, maar dit zijn de meest klachten die wij bij Hoofdbaas op de praktijk horen:
- Het gevoel hebben dat de wereld niet echt, dromerig of surrealistisch is
- Het gevoel alsof je van buiten je lichaam naar jezelf kijkt
- Alsof je leven zich in een film afspeelt
- Je losgekoppeld voelen van je gedachten of emoties
- Gevoelloos of gedesoriënteerd zijn
- Moeite met het waarnemen van afstanden of maten
- Het gevoel dat je gek wordt
De symptomen van derealisatie en depersonalisatie kunnen verschrikkelijk beangstigend zijn, waardoor het voor mensen moeilijk wordt om in het dagelijkse leven mee te komen. We horen vaak: ik word gek, ik kom in een inrichting terecht. We zien vaak dat er snel verbetering komt als we leren ontstressen en ontspannen.
Oorzaken van derealisatie en depersonalisatie
Hoewel er geen 100% passende oorzaak voor derealisatie en depersonalisatie is aan te wijzen, vormt stress een bijdragende factor. Wanneer een persoon intense of langdurige stress ervaart, kan dissociatie met de realiteit een overlevingsstrategie worden. Op deze manier beschermen hersenen zich tegen overweldigende prikkels, emotionele pijn en stress.
Andere mogelijke oorzaken van derealisatie en depersonalisatie zijn:
- Paniekstoornis of andere angststoornissen
- Drugsmisbruik of afkickverschijnselen
- Slaaptekort
- Hersenletsel of neurologische aandoeningen
- PTSS of andere traumatische ervaringen
- Bepaalde medicijnen, zoals antidepressiva of antipsychotica
- Effectieve behandelingen voor derealisatie en depersonalisatie
Als u derealisatie en depersonalisatie ervaart, is het goede nieuws dat er effectieve behandelingen beschikbaar zijn. Afhankelijk van de ernst van de symptomen en de onderliggende oorzaak, kan de behandeling medicatie, therapie of een combinatie van beide omvatten.
- Het is belangrijk dat je leert te ontstressen en ontspannen. Je lichaam geeft aan dat er teveel stress aanwezig is. De boodschap van lichaam is in feite dat er andere patronen en een andere levensstijl nodig is. Grijp niet naar medicatie, op deze manier zou je het probleem enkel verdoven, in plaats van aankijken. Praat met iemand die ervoor zorgt dat jij je grote stressfactoren leert herkennen. Iemand die je laat inzien hoe je kan ontstressen en betere grenzen kan stellen.
- Cognitieve gedragstherapie (CGT): CGT is een soort gesprekstherapie die zeer effectief kan zijn bij de behandeling van derealisatie en depersonalisatie. Deze therapie zorgt voor bewustwording van negatieve denkpatronen en overtuigingen die zich afspelen en deze om te zetten
- Flooding: Bij dit type therapie wordt een persoon geleidelijk blootgesteld aan situaties of triggers die de symptomen veroorzaken, met als doel angst te verminderen en het vermogen om ermee om te gaan te vergroten. Dit is wat wij inzetten bij de trainingen van Hoofdbaas.
Conclusie:
Derealisatie en depersonalisatie kunnen beangstigend en ontzettend overweldigend zijn, maar er zijn effectieve trainingen beschikbaar om dit tegen te gaan. Door het verband tussen stress, derealisatie en depersonalisatie te begrijpen.
Het is belangrijk om hulp te zoeken als de symptomen van derealisatie en depersonalisatie aanhouden, omdat de symptomen je behoorlijk lam kunnen leggen in het dagelijks functioneren.
We zien tijdens onze een-op-een gesprekken dat cliënten derealisatie en depersonalisatie verschrikkelijk eng kunnen vinden. Ze vragen vaak of ze ooit weer beter worden. Wij zeggen hier volmondig ja op. Het is een eng rot gevoel, maar door te ontstressen en erover te praten zul je merken dat het niets meer dan een symptoom is. Het is een symptoom van teveel stress, net zoals een hoge hartslag of hyperventilatie ook symptomen zijn. Het is een vervelend gevoel, maar je gaat er niet dood aan. Wel is het een signaal dat je iets moet veranderen in je leven. Succes met jouw herstel en zet hem op!
