Onzekerheid is een onzeker of angstig gevoel over jezelf. Het gaat vaak gepaard met een laag gevoel van eigenwaarde en een gebrek aan zelfvertrouwen. Onzekerheid kan worden veroorzaakt door vele factoren, waaronder ervaringen uit het verleden, vergelijkingen met anderen, en negatieve boodschappen van anderen. Het kan ook een gevolg zijn van veranderingen in levensomstandigheden, zoals baanverlies of relatieproblemen. Onzekerheid kan leiden tot schadelijk gedrag, zoals zelftwijfel, uitstelgedrag en het vermijden van nieuwe uitdagingen. Het kan ook leiden tot negatieve gedachten en gevoelens, zoals waardeloosheid, angst en depressie. Als er niets aan gedaan wordt, kan onzekerheid een grote invloed hebben op iemands leven.

Onzekerheid kan zich op twee manieren voordoen. Ten eerste kan het worden ervaren in een gebeurtenis waarin de persoon zich niet veilig voelt. Ten tweede kan het optreden als gevolg van emotionele instabiliteit. In het laatste geval is het iets wat de persoon psychologisch beïnvloedt en verband houdt met persoonlijke problemen.

Hoe voel je je als je onzeker bent?

Onzekerheid kan een gevoel van algemeen onbehagen of onzekerheid zijn, of het kan specifiek zijn voor bepaalde gebieden in je leven. Je kunt je onzeker voelen over je relatie, je baan, je lichaam, of over een aantal andere dingen. Onzekerheid is normaal en iedereen voelt het wel eens. Maar wanneer onzekerheid je vermogen om je leven te leiden gaat belemmeren, wordt het een probleem.

Er zijn veel verschillende oorzaken van onzekerheid. Soms wordt het veroorzaakt door gebeurtenissen in je leven, zoals een relatiebreuk of het verliezen van je baan. Andere keren kan het een resultaat zijn van een laag zelfbeeld of negatief denken. Onzekerheid kan ook worden veroorzaakt door lichamelijke of geestelijke gezondheidsproblemen.

Wanneer een persoon zich onzeker voelt, ervaart hij verschillende sensaties. Angst, leed en verdriet zijn er enkele van. Je kunt ook lichamelijk last hebben van onder andere zweten, buikpijn en misselijkheid (emetofobie).

Enkele gevolgen van onzekerheid zijn ‘opgesloten’ leven of weinig het huis verlaten, niet veel relaties aangaan en onbekende mensen vermijden uit angst gekwetst te worden. Hoewel dit voor veel mensen pijnlijk is, geven ze er toch de voorkeur aan boven het risico onveilige situaties mee te maken.

Emotionele onzekerheid is heel anders dan de hierboven beschreven onzekerheid. In dit geval gaat het om een gevoel dat iemand ervaart over zichzelf en zijn emoties of over zijn partner of vrienden.

Emotionele onzekerheid is een gevoel van onzekerheid of bezorgdheid over iemands eigenwaarde of capaciteiten. Het kan worden uitgelokt door echte of vermeende bedreigingen van iemands gevoel van eigenwaarde of veiligheid. Onzekere mensen kunnen zich voortdurend angstig of onzeker voelen en herkauwen vaak hun mislukkingen of ongenoegens uit het verleden. Ze kunnen ook moeite hebben om anderen te vertrouwen en zich uit angst voor afwijzing terugtrekken uit sociale situaties. 

Emotionele onzekerheid kan leiden tot geestelijke gezondheidsproblemen zoals angst en depressie. Het kan ook relaties ondermijnen en conflicten veroorzaken in gezinnen, op het werk en in andere sociale groepen. Onzekere mensen kunnen baat hebben bij coaching of therapie om hun gevoel van eigenwaarde op te bouwen en te leren omgaan met angsten.

Helpt sporten om met onzekerheid om te gaan? 

Als je onzeker bent, kan sporten je enorm helpen. Het geeft je iets om op te focussen anders dan je onzekerheden, en het helpt je ook zelfvertrouwen op te bouwen. Als je resultaten ziet van het sporten, kan dat je zelfvertrouwen een boost geven en je een beter gevoel over jezelf geven. 

Sporten kan zeker helpen om onzekerheden te overwinnen. Een fit lichaam zorgt ervoor dat iemand er goed uitziet. Dagelijks sporten stimuleert de afgifte van dopamine in je hersenen, wat helpt je emoties te reguleren. Al deze factoren dragen ertoe bij dat je je goed voelt over jezelf, je gevoel van eigenwaarde groeit, je sociale zelfvertrouwen groeit en je stressniveau onder controle blijft. Over stress gesproken, het is belangrijk voor iedereen met onzekerheidsklachten om te begrijpen wat stress is en wat het veroorzaakt.  

Lichaamsbeweging kan je een gevoel van controle en beheersing over je lichaam geven, waardoor je gevoelens van onzekerheid kunt tegengaan. Sporten kan ook je gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen vergroten, waardoor je je beter over jezelf kunt voelen. Dus als je je onzeker voelt, ga dan naar de sportschool of ga hardlopen.

De oorzaken van onveiligheid

Er zijn veel oorzaken voor onzekerheid, variërend van persoonlijke ervaringen tot wereldwijde gebeurtenissen. Onzekere mensen voelen zich vaak onzeker over zichzelf en hun capaciteiten en zoeken misschien voortdurend goedkeuring bij anderen. Dit kan leiden tot een aantal problemen, waaronder moeite met het nemen van beslissingen, angst en depressie. In sommige gevallen kan onzekerheid zelfs leiden tot geweld.

Laten we eens kijken naar een aantal factoren die onzekerheid kunnen veroorzaken:

Onzekerheid door een gebrek aan zelfverzekerdheid:

Als je onzeker bent, betekent dit dat je een gebrek aan zelfverzekerdheid hebt. Je hebt misschien geen vertrouwen in jezelf of in je capaciteiten, en als gevolg daarvan neem je misschien geen risico’s of ga je niet op zoek naar kansen. In plaats daarvan speel je misschien op veilig en blijf je binnen je comfortzone. Als je onzeker bent, is het belangrijk om te onthouden dat je niet alleen bent. Iedereen voelt zich wel eens onzeker, en dat is heel normaal. 

Onzekerheden over je eigen capaciteiten:

De behoefte aan acceptatie van andere mensen komt voort uit het feit dat we denken dat we het niet genoeg verdienen, deels omdat we onszelf voortdurend door de ogen van anderen bekijken. Je kunt het gevoel hebben dat je niet goed genoeg bent, of dat je nooit in staat zult zijn om jezelf te verbeteren.

Gebrek aan geloof en vertrouwen:

Velen van ons zijn voortdurend bang dat iemand daarbuiten op zoek is naar een manier om misbruik van ons te maken. Dit kan deels te wijten zijn aan een eerdere ervaring of interne angst. Je vindt het misschien moeilijk om mensen te vertrouwen. Dit kan het moeilijk maken om hechte relaties aan te gaan en van het leven te genieten. 

Onwil om te accepteren:

Onzekerheid kan zich op vele manieren manifesteren. Het kan een gevoel zijn dat je niet goed genoeg bent of dat je geen liefde en aandacht verdient. Het kan zich ook manifesteren als onwil om liefde en aandacht te accepteren. Onzekerheid ligt vaak aan de basis van relatieproblemen. Veel mensen gebruiken onzekerheid als een verdedigingsstrategie wanneer ze iets weigeren te accepteren – de situatie, de mensen, of zelfs zichzelf. Het is slechts een techniek om verantwoordelijkheid te delegeren.

Onzekerheid die voortkomt uit eerdere ervaringen:

Dit is de meest voorkomende oorzaak van emoties van onzekerheid bij mensen. Wanneer we onzeker zijn, is dat vaak omdat we bang zijn. We kunnen bang zijn voor iets dat ons in het verleden is overkomen, of we kunnen bang zijn voor iets dat in de toekomst zou kunnen gebeuren. De manier waarop iemand in het verleden werd behandeld en hoe je werd blootgesteld aan ontkenning, verraad of misbruik, zou je een diep gevoel van onzekerheid kunnen geven.

De gevolgen van onzekerheid

Onzekerheid kan een aantal negatieve effecten hebben op individuen. Het kan leiden tot gevoelens van angst en depressie, en het kan ook mensen meer vatbaar maken voor het ontwikkelen van verschillende psychische stoornissen. Onzekere mensen kunnen ook moeite hebben met het aangaan en onderhouden van gezonde relaties. Daarnaast kunnen onzekere mensen moeite hebben om succes te vinden in hun carrière en moeite hebben om hun doelen te bereiken.

Onzekere mensen zijn of erg verlegen of proberen hun onzekerheid te maskeren met een compenserend mechanisme, zoals arrogantie, agressie of vijandigheid naar anderen.

Gebrek aan zelfvertrouwen dwingt mensen met onzekerheid ook om op anderen te vertrouwen om beslissingen voor hen te nemen. Zij kunnen een emotionele afhankelijkheid ontwikkelen.

Het is gemakkelijk om erachter te komen of je emotionele onzekerheid hebt. Hieronder staan enkele van de tekenen en symptomen waar je op moet letten:

  1. Besluiteloosheid of moeite met het nemen van beslissingen
  2. De constante behoefte aan goedkeuring van anderen
  3. Angst voor verlating of afwijzing
  4. Angst voor verandering en uitdagingen, moeite om zich aan een nieuwe situatie aan te passen
  5. Negatieve gedachten over zelfbeeld
  6. Moeilijkheden in sociale relaties
  7. Gevoelens van afgunst en jaloezie
  8. Laag tolerantieniveau
  9. Passieve communicatiestijl, zonder uiting te geven aan eigen behoeften en gevoelens

Hebben jongeren last van onzekerheid? 

Jongeren hebben de hele tijd te maken met onzekere gedachten en gevoelens. Het is een normaal onderdeel van het opgroeien en ontdekken wie je bent. Maar soms kunnen onzekere gedachten en gevoelens overweldigend worden en je dagelijks leven gaan beïnvloeden.

Jonge mensen zijn vaak het slachtoffer van onzekerheid. Ze voelen zich niet op hun gemak en vinden het lastig om zichzelf te zijn. De oorzaken van onzekerheid bij jongeren kunnen uiteenlopen. Er zijn veel oorzaken van onzekerheid bij jongeren. Enkele van de meest voorkomende zijn:

Vergelijking: Jongeren vergelijken zichzelf vaak met anderen, wat kan leiden tot gevoelens van onzekerheid.

Lichaamsbeeld: De manier waarop jongeren hun lichaam zien, kan ook een rol spelen in hoe onzeker ze zich voelen.

Sociale media: Sociale media kunnen een belangrijke bron van onzekerheid zijn voor jongeren. Vergelijking, lichaamsbeeld en andere factoren kunnen allemaal bijdragen aan de onzekere gevoelens die jongeren kunnen ervaren bij het gebruik van sociale media.

Pesten: Pesten kan ook leiden tot onzekerheid bij jongeren. Slachtoffers van pesten kunnen zich onzeker voelen over hun uiterlijk, sociale status of andere factoren.

Familie: Familiedynamiek kan ook bijdragen aan onzekerheid bij jongeren. Als jongeren het gevoel hebben dat ze niet bij hun familie passen of dat hun familie hen niet begrijpt, kan dat leiden tot onzekere gevoelens.

Kun je je onzekerheid verbergen? 

Onzekerheid is iets waar we allemaal wel eens mee te maken krijgen. Het is normaal om je onzeker te voelen over bepaalde dingen in het leven. Er zijn echter manieren om je onzekerheid te verbergen, zodat het je leven niet overneemt.

Een manier om je onzekerheid te verbergen is door je te richten op je sterke punten. Als je je concentreert op waar je goed in bent, kan dat helpen om gevoelens van onzekerheid te compenseren. Een andere manier om je onzekerheid te verbergen is door te doen alsof je zelfverzekerd bent. Zelfs als je niet 100% zeker van jezelf bent, kan doen alsof je dat wel bent helpen om te ‘fake it till you make it’.

Tot slot, onthoud dat iedereen zich wel eens onzeker voelt. Onzekerheid is een normaal onderdeel van het leven. Het proberen te verbergen kan het juist erger maken. Probeer het in plaats daarvan te accepteren en werk aan manieren om ermee om te gaan.

Maar toch, er zijn een aantal tactieken om onzekerheden te verbloemen.

Bijvoorbeeld:

Zelfbeeld therapie

Zelfbeeld therapie is gebaseerd op het idee dat ons zelfbeeld een belangrijke bijdrage levert aan ons algehele gevoel van veiligheid. Als we een negatief of vertekend zelfbeeld hebben, is de kans groter dat we ons onzeker voelen. Het doel van zelfbeeld therapie is om cliënten te helpen een positiever en realistischer zelfbeeld te ontwikkelen. Dit wordt gedaan door middel van een verscheidenheid aan technieken, waaronder cognitieve gedragstherapie, blootstellingstherapie, en positieve bekrachtiging. 

Herstructurering van de hersenen

Oefeningen op basis van cognitieve therapie, zoals deze, kunnen helpen gevoelens van onzekerheid te verlichten. Onze eigen ideeën en gevoelens over onszelf worden in deze vorm van therapie verzameld, waardoor we ons er positiever op kunnen richten.

Assertieve methoden van communicatie

Een van de tekenen van emotioneel en psychologisch onbehagen is de neiging om passief te communiceren, zoals we eerder hebben besproken. We verbergen onze gedachten en gevoelens om te voorkomen dat we veroordeeld worden in deze stijl van communiceren.

Zelfexpressie zonder anderen te beledigen, terwijl je ook je rechten en eisen doet gelden, is de basis van assertieve communicatie.

Training in interpersoonlijke relaties

Angst en vrees om afgewezen te worden zijn veel voorkomende symptomen van een emotioneel onzeker individu. Het is daarom mogelijk om onzekerheid in alle facetten van ons leven te overwinnen door te werken aan sociale vaardigheden die zijn afgeleid van emotionele intelligentie.

Omgaan met onzekerheid in een leidinggevende positie

Als je onzeker bent in je leiderschapspositie, kan het moeilijk zijn om te weten hoe je ermee om moet gaan. Hier zijn een paar tips:

  1. Analyseer je overtuigingen en interpretaties. Begin toegeeflijker met jezelf te zijn en onthoud vooral dat als je het een keer mis had, dat niet betekent dat je het altijd mis zult hebben.
  2. Leer van je fouten. Mislukkingen zijn een natuurlijk onderdeel van het leven, maar ze hoeven niet slecht te zijn. We moeten er alleen van leren.
  3. Trek je eigen plan om onzekerheden te overwinnen. Stel dagelijkse doelen die je kunt bereiken en die je uitdagen tegen je onzekerheden. Op die manier kun je een plan opstellen om je onzekerheid beetje bij beetje te overwinnen.
  4. Stop met jezelf te vergelijken met anderen. We vergelijken onszelf vaak met anderen en hebben de neiging onszelf als minderwaardig te zien. Vergelijk jezelf nooit met anderen; onthoud dat iedereen zijn eigen pad volgt.
  5. Maak een lijst van je sterke punten. Als je je onzeker voelt in je leiderschapsrol, is één ding dat je kunt doen een lijst maken van je sterke punten. Dit zal je helpen herinneren waarom je in de eerste plaats voor de rol werd gekozen, en het kan je wat vertrouwen geven wanneer je je onzeker voelt.

Wat is onzekerheid: conclusie

Onzekerheid is een universele ervaring, maar niet iedereen voelt het tot het punt waarop het  ons leven en vermogen om te functioneren verstoort. Als je negatieve effecten ervaart op je emotionele, sociale of fysieke gezondheid als gevolg van onzekerheid, is het tijd om actie te ondernemen en professionele hulp te zoeken.

Michael Hijlkema is expert op het gebied van angst-en paniekaanvallen, stress, burn-out en communicatie. Met zijn jarenlange ervaring heeft Michael meerdere trainingen gecreëerd om mensen te helpen met angst- en paniek, burn-out en hun welzijn in het algemeen te verbeteren. Bij Hoofdbaas heeft Michael op basis van verschillende modules een trainingstraject op maat gemaakt, dat je online of 1 op 1 kunt volgen en in je eigen tijd leert omgaan met jouw klachten.