Emotionele uitputting is een toestand die wordt bereikt door een overbelasting van psychische inspanningen. In dit geval gaat het niet alleen om overbelasting van het werk, maar ook om de last die het dragen van conflicten, verantwoordelijkheden of negatieve emotionele of cognitieve prikkels met zich meebrengt. Het komt dus niet spontaan op, maar is eerder een langzaam proces dat culmineert wanneer de uitgeputte persoon ineenstort. Dit stort hem in een situatie van verlamming en diepe depressie, hoewel het zich soms ook met somatische symptomen kan manifesteren.
Hoewel emotionele uitputting als mentale uitputting wordt ervaren, gaat het vaak gepaard met aanzienlijke lichamelijke vermoeidheid waarvan je het gevoel hebt nooit meer te herstellen. Wanneer dit gebeurt, is er een gevoel van zwaarte, van onmogelijkheid om verder te gaan. Het vervalt dan in een willoosheid, waar moeilijk uit te komen is omdat het meestal gepaard gaat met gevoelens van hulpeloosheid.
Oorzaken van mentaal/emotioneel uitgeput zijn
De oorzaken die tot deze situatie leiden kunnen per geval verschillen. Het is raadzaam om de oorzaken of redenen die deze toestand bevorderen te achterhalen, om het effectief te bestrijden. Enkele van de oorzaken die verband houden met het optreden van emotionele uitputting zijn:
- Stress: Stress is een normale en adaptieve reactie van het lichaam om situaties met hogere eisen of wensen het hoofd te bieden. Deze reactie activeert en bereidt het lichaam voor. Symptomen zoals vermoeidheid en uitputting treden echter op wanneer dit gedurende lange perioden wordt volgehouden.
- Werken op afstand: De invoering van thuiswerken heeft geleid tot een afname van de mobiliteit en activiteit van het lichaam. Mensen gaan van bed naar bureaustoel, waar ze uren doorbrengen. De werkcontext is gewijzigd, waardoor omgevingen zijn ontstaan met weinig stimulansen, zonder sociale contacten en monotoon. Deze aspecten kunnen leiden tot routinematige gevoelens van verveling en gebrek aan motivatie, wat leidt tot emotionele uitputting.
- Sedentaire levensstijl: Het lichaam is gemaakt om te bewegen. Een actief lichaam heeft een hoger niveau van gezondheid en welzijn. Gebrek aan mobiliteit, inactiviteit en een zittende levensstijl hebben negatieve gevolgen. Wanneer het lichaam niet voldoende beweegt, verliest het zijn vermogen om situaties het hoofd te bieden. Daardoor wordt het steeds moeilijker om op dezelfde situaties te reageren.
- Aanpassing aan het nieuwe normaal: De veranderingen die zich de laatste maanden hebben voorgedaan, hebben bij de mensen uiteenlopende reacties teweeggebracht. Angst, bezorgdheid, blootstelling aan een overdaad aan informatie, gezondheidsmaatregelen en andere aspecten kunnen in verband worden gebracht met het optreden van symptomen van emotionele uitputting.
Symptomen van uitputting (fysiek en psychisch)
Emotionele uitputting wordt voornamelijk gekenmerkt door het optreden van grote lichamelijke vermoeidheid, een gevoel van zwaarte en zwakte. De symptomen kunnen van persoon tot persoon verschillen en vertonen zich in verschillende intensiteit, afhankelijk van de mate van uitputting die iemand vertoont. Enkele van de symptomen die kunnen optreden zijn:
- Gebrek aan motivatie: Gezien de niveaus van vermoeidheid en moeheid, wordt een afname van interesse en enthousiasme voor activiteiten die eerder deze emoties opwekten waargenomen. Je voelt een verplichting bij het uitvoeren van taken. De vermoeidheid maakt het moeilijker om ze uit te voeren.
- Lichamelijk: Lichamelijke uitputting is mogelijk een van de meest kenmerkende en lastige symptomen van emotionele uitputting. Wanneer je ‘s morgens wakker wordt, voel je je erg moe. Je hebt het gevoel dat je geen energie of kracht hebt om de dag aan te kunnen.
- Prikkelbaarheid: Het is heel gebruikelijk dat vermoeidheid gepaard gaat met een grotere prikkelbaarheid, woede en frustratie. Er is een grotere gevoeligheid voor bepaalde situaties.
- Meer moeite met taken: Vermoeidheid is gerelateerd aan een grotere frequentie van vergeetachtigheid en moeite met het uitvoeren van taken die eerder makkelijk waren. Hierdoor moet meer tijd en energie worden geïnvesteerd, waardoor de vermoeidheid toeneemt.
Waarschuwingssignalen van mentale en emotionele uitputting:
- Je bent snel geïrriteerd
- Je voelt je ongemotiveerd
- Je hebt moeite om in slaap te vallen
- Je hebt last van paniekaanval
- Je lijden aan een angststoornis
- Je hebt niet zo veel geduld
- Je hebt last van indigestie
- Je hebt plots heimwee of huilt zonder reden
- Je voelt je los van de werkelijkheid
- Je voelt een soort leegte of angst
Onderzoekers hebben dit syndroom ontdekt, vooral in dienstverlenende en sociaal behandelende beroepen. Enkele voorbeelden zijn artsen, verpleegkundigen, leraren, psychologen, maatschappelijk werkers, verkopers, bankbedienden, politieagenten, verzorgers, en zelfs universiteitsstudenten in hun laatste jaren van hun loopbaan.
Een van de variabelen is ook de leeftijd, aangezien de jongsten hun beroep in twijfel trekken of van mening zijn dat het niet de moeite waard is. Het komt vaker voor bij vrouwen, omdat de emotionele uitputting dan groter is. Het komt ook vaker voor bij alleenstaanden of mensen zonder een vaste partner.
Hoe emotionele uitputting te overwinnen?
Emotionele uitputting heeft negatieve gevolgen voor de persoon die er last van heeft. Het is heel gebruikelijk om gevoelens van onvermogen waar te nemen wanneer ze niet de kracht hebben om dagelijkse situaties het hoofd te bieden. Je voelt je overweldigd en vermindert beetje bij beetje het aantal taken, vrije tijdsbesteding en aangename activiteiten. Deze aspecten zijn juist belangrijk om een goed humeur te behouden. Daarom zullen we zien wat er gedaan kan worden om de situatie te bestrijden.
Je moet de bron identificeren die aanleiding geeft tot deze emotionele staat, om hulpmiddelen te zoeken die dit verminderen of beperken. Enkele van de dingen die je kunnen helpen zijn:
- Beperk verantwoordelijkheden: Geef prioriteit aan de taken en activiteiten van elke dag.
- Vind momenten voor jezelf: Wijd een paar minuten per dag aan het doen van activiteiten die je prettig en ontspannend vindt.
- Creëer een routine: Probeer een schema aan te houden en herhaal de routine elke dag, met respect voor de rusturen. Gebruik ook alle maaltijden van de dag.
- Voedingssupplementen: Veel supplementen geven je de extra energie die je elke dag nodig hebt.
Om de negatieve gevolgen van emotionele uitputting te verminderen, is het in de eerste plaats nodig te erkennen en te aanvaarden dat we een pauze moeten nemen in onze routine.
- Rust goed uit, heb vrije tijd voor jezelf waarin je kunt uitrusten; soms is het nodig om een pauze te nemen en je los te koppelen van de verantwoordelijkheden die we hebben
- Maak tijd voor hobby’s en zelfzorgactiviteiten
- Doe ontspanningsoefeningen, meditatie, of mindfulness
- Hydrateer jezelf goed. We weten dat het moeilijker is in de koude seizoenen, maar jezelf hydrateren zal je helpen actiever en alerter te blijven
- Communiceer assertief
- Luister naar je emoties en je lichaam
Het ideale is om te beginnen met acties, zoals:
- Probeer minstens 7 tot 8 uur per dag te slapen
- Maak een dagelijkse wandeling
- Begin vroeg wakker te worden
- Probeer nieuwe vrienden te maken
- Doe nieuwe dingen, zoek een hobby
- Begin dingen te doen die je altijd al hebt willen doen
Maar als dit aanhoudt, is individuele interventie nodig; dat wil zeggen dat cognitief-gedragsmatige strategieën nodig zijn om stressbronnen weg te nemen of te verminderen; groepstherapie bevordert sociale steunnetwerken.
FAQs:
Wat is een voorbeeld van emotionele uitputting?
Een voorbeeld van emotionele uitputting is het doormaken van een levensveranderende gebeurtenis, het herstellen van een relatiebreuk, echtscheiding, of het verwerken van het verlies van een dierbare.
Wat zijn de tekenen van emotionele uitputting?
De meest dringende tekenen van emotionele uitputting zijn gebrek aan focus en concentratie, onvermogen om kalm te blijven in stressvolle situaties, een aanhoudende behoefte om bedreigende situaties te vermijden, luiheid, en moeite hebben met motivatie of zin hebben in hobby’s of werk.
Wat doet emotionele uitputting met je lichaam?
Emotionele uitputting kan zich uiten in een veelheid van geestelijke gezondheidsproblemen, te beginnen met angst en depressieve stoornis. Als emotionele uitputting niet wordt behandeld, kan dit leiden tot langdurige psychische problemen die moeilijk te behandelen zijn.
Wat veroorzaakt emotionele uitputting – conclusie
In deze vreemde tijden is het niet vreemd dat stress en vermoeidheid in ons leven toenemen of aanwezig zijn. Deze situatie neemt toe door wat wij meemaken; bij sommige mensen is de gevoelde vermoeidheid zelfs zo groot, dat zij het gevoel hebben dat zij niet over voldoende capaciteit beschikken om er dagelijks het hoofd aan te bieden.
Deze vermoeidheid of emotionele uitputting kan gepaard gaan met gevoelens van angst, gewichtsverlies, stress, depressie, en problemen met aandacht, concentratie, geheugen en het gevoel dat de gedachten trager worden. Daarnaast is er het voortdurende gevoel overweldigd te worden en zich mentaal uitgeput te voelen, gevoelens die zelfs na het nemen van een pauze blijven bestaan.
Deze hele situatie doet zich niet van de ene dag op de andere voor. Het is een progressief ongemak dat te wijten is aan de overbelasting van conflicten, het grote aantal op zich genomen verantwoordelijkheden, een familie- of sociale omgeving met een hoge aanleg voor problemen of problemen in de relatie.
Mensen die vaker emotionele uitputting vertonen, zijn degenen die het gevoel hebben dat ze op verschillende gebieden van hun leven meer geven dan ze ontvangen, die veel verantwoordelijkheden op zich nemen, die niet weten hoe ze “nee” moeten zeggen, die het moeilijk vinden om vakanties of pauzes te nemen en met weinig zelfzorgactiviteiten.