Je hebt vast wel eens gehoord dat iemand door een moeilijke periode gaat en zich “emotioneel instabiel” voelt.
Maar wat betekent dat?
Een emotioneel instabiel persoon heeft meestal last van snelle stemmingswisselingen en voelt zich zonder reden emotioneel. Deze reacties kunnen zowel positief als negatief zijn, maar zijn meestal intenser dan wat als normaal wordt beschouwd. Mensen die lijden aan emotionele instabiliteit hebben vaak moeite om hun emoties te reguleren, wat kan leiden tot problemen in hun persoonlijke leven, werkleven en relaties.
De wisselende stemmingen kunnen gepaard gaan met oncontroleerbaar huilen, gevoelens van verhoogde woede en prikkelbaarheid, geïrriteerdheid, zelfmoordgedachten, en zelfs acties zoals zelfverminking.
Emotionele instabiliteit is niet geheel ongewoon in de algemene bevolking, maar mensen die lijden aan andere psychische stoornissen, zoals angst, depressie, PTSS en OCD hebben de neiging zich emotioneel instabieler te voelen.
In deze blog gaan we dieper in op wat emotionele instabiliteit is, de oorzaken ervan, en tips om je te helpen emotionele instabiliteit te behandelen.
Hoe kun je emotionele instabiliteit behandelen
Er zijn veel manieren om emotionele instabiliteit te behandelen. Sommige mensen hebben medicijnen nodig om hun stemming te stabiliseren, terwijl anderen misschien therapie of begeleiding nodig hebben. De angst om de controle te verliezen over je emoties te verliezen kan het moeilijk maken om contact te maken met anderen en kan leiden tot isolement en andere problemen.
Als je emotionele instabiliteit ervaart, zijn er een paar dingen die je kunt doen om jezelf te helpen. Hier zijn enkele tips:
Neem 1-op-1 coaching
Het zoeken van behandeling bij de juiste gekwalificeerde zorgprofessional of een mental health coach kan ervoor zorgen dat je toegang hebt tot meer kennis over je aandoening. Bovendien kan een professional in de gezondheidszorg je verschillende vormen van therapie aanbieden en (soms) medicijnen voorschrijven die je kunnen helpen om je stemmingswisselingen in balans te brengen. Het werken met een professional kan je helpen emoties te reguleren en ook andere problemen te overwinnen.
Doe aan zelfzorg
In mildere gevallen van emotionele instabiliteit kun je ook leren om je emoties zelf beter onder controle te houden. Eén manier om dit te doen is door aan zelfzorg te doen, wat meerdere voordelen heeft die alle aspecten van je leven beïnvloeden.
Zelfzorg kan voor iedereen anders zijn, maar het idee is om je bezig te houden met activiteiten die je het gevoel geven dat er voor je gezorgd wordt. Je kunt bijvoorbeeld tijd doorbrengen met vrienden en familie, een nieuwe hobby beginnen, deelnemen aan religieuze activiteiten, mediteren of zelfs alleen maar aandacht besteden aan gezond eten en goed slapen.
Zelfzorg is een belangrijk onderdeel van het omgaan met uw geestelijke gezondheid. Als je je emotioneel instabiel voelt, kan het moeilijk zijn om voor jezelf te zorgen. Toch is het belangrijk om te doen wat je kunt om je welzijn te behouden.
Lichaamsbeweging
Een andere goede manier om emotionele instabiliteit te overwinnen is door regelmatig te bewegen. Iedereen kent de fysieke voordelen van lichaamsbeweging. Lichaamsbeweging en sporten maken endorfine vrij, dat een stemmingsverbeterende werking heeft. Als je je down voelt, kan een wandeling of een rondje hardlopen je helpen je geest op te beuren. Je kunt klein beginnen met eenvoudige en kleine trainingssessies en je routine na verloop van tijd opbouwen.
Lichaamsbeweging is ook goed om je geest afgeleid te houden. Iemand die lijdt aan emotionele instabiliteit kan uit het niets paniekaanvallen krijgen. Regelmatig tijd vrijmaken voor lichaamsbeweging kan je geest bezig houden en zo de kans verkleinen dat je een paniekaanval krijgt. Voor iemand die emotionele instabiliteit ervaart, is het belangrijk om te weten wat paniekaanvallen zijn en hoe ze ontstaan.
Als je worstelt met steeds terugkerende paniekaanvallen, is het belangrijk om meteen professionele hulp te zoeken of voorkom paniekaanvallen door deze 9 tips te oefenen. Er zijn veel middelen beschikbaar die je kunnen helpen om je symptomen te beheersen en triggers te begrijpen. Je kunt ook overwegen om je in te schrijven voor een cursus over paniekaanvallen, die u hulpmiddelen en technieken kan bieden om met uw aandoening om te gaan.
Wat is emotionele instabiliteit?
De meeste psychologen associëren emotionele instabiliteit, ook bekend als een emotioneel instabiele persoonlijkheidsstoornis of borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS), met een niveau van onvoorspelbaarheid in iemands emoties. Normaal gesproken kun je de reactie van een persoon op een bepaalde gebeurtenis of ervaring voorspellen. Maar bij mensen die emotioneel instabiel zijn, is de emotionele reactie vaak onverwacht, overdreven, en niet in verhouding tot de gebeurtenis.
Als je bijvoorbeeld plotseling wordt geconfronteerd met een klein ongemak, kunv je je op dat moment van streek voelen, maar hoogstwaarschijnlijk zul je erin slagen je emoties onder controle te houden en door te gaan met je dag. Aan de andere kant kan bij mensen die emotioneel instabiel zijn zelfs een klein ongemak een drastische verandering in stemming of emotionele uitbarsting teweegbrengen. Ze kunnen gaan huilen, driftbuien krijgen of geïrriteerd raken.
Omdat emotioneel instabiele mensen veel intensere emoties ervaren, duurt het ook veel langer voordat die gevoelens overgaan. Vaak begrijpen deze mensen niet eens waarom ze met zulke schommelingen in hun stemming te maken hebben. Deze aandoening kan mensen het gevoel geven dat ze geen controle hebben over hun emoties en het kan hun dagelijks leven beïnvloeden door het belemmeren van hun relaties, werk, productiviteit, en nog veel meer.
BPS komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Bovendien komt emotionele instabiliteit vaker en sterker voor bij adolescenten en tieners. Na verloop van tijd kunnen zij echter over de aandoening heen groeien naarmate zij emotioneel sterker worden en effectieve copingstrategieën leren.
Soms kunnen bepaalde gebeurtenissen in het leven, zoals traumatische ervaringen of het verlies van een geliefde, iemand emotioneel instabiel maken.
Oorzaken van emotioneel instabiel zijn
Er zijn verschillende redenen en oorzaken waarom iemand emotioneel instabiel wordt. Sommige daarvan hebben we zelf in de hand, over anderen hebben we geen controle. Enkele veel voorkomende oorzaken zijn echter:
Stress
Stress of zich te overweldigd voelen heeft veel te maken met verschillende mentale ziektes zoals depressie en angstaanvallen. Hetzelfde is het geval met emotionele instabiliteit. Wanneer iemand gestresseerd is, komen er bepaalde hormonen in het lichaam vrij die delen van de hersenen belemmeren om de emoties van een persoon efficiënt te reguleren. Het is zelfs bekend dat stress misselijkheid kan veroorzaken. Dit is waarom het super belangrijk is voor mensen met emotionele instabiliteit om een grondige kennis te hebben van wat stress is en wat het veroorzaakt.
Probleem met chemische stoffen in de hersenen
Soms ervaren mensen emotionele instabiliteit zonder aanwijsbare reden. In dergelijke gevallen kan het zijn dat de persoon te maken heeft met problemen met de chemische stoffen in de hersenen. Normaal gesproken werken onze hersenen door verschillende chemische stoffen van de ene zenuw naar de andere te sturen. Wanneer de hersenen niet in staat zijn de stroom van deze chemische stoffen te beheersen, kan leiden tot verschillende fysieke, psychologische en zich ontwikkelende angststoornissen in de hersenen, zoals emotionele instabiliteit
Omgevingsfactoren
Emotionele instabiliteit kan ook het gevolg zijn van omgevingsfactoren en levensgebeurtenissen waarop wij geen vat hebben. Ongelukken, plotseling verlies, trauma’s en andere ervaringen kunnen iemand emotioneel instabiel maken. Als we bijvoorbeeld worden blootgesteld aan geweld, kan dat een grote invloed hebben op ons emotioneel welzijn. Het kan leiden tot gevoelens van angst, bezorgdheid en wanhoop. Het kan ons ook vatbaarder maken voor depressie en posttraumatische stressstoornis.
Hoe kom je erachter of je emotioneel instabiel bent?
Vaak worden tekenen dat iemand emotioneel instabiel is, afgedaan als gewoon iemand die ‘te emotioneel is’. Als je echter tijdig behandeling voor deze aandoening wilt zoeken, moet je beter op de symptomen letten. Tekenen van emotionele instabiliteit zijn bijvoorbeeld:
- Het ervaren van een achtbaan van emoties, waarbij de persoon in een mum van tijd te maken kan krijgen met stemmingswisselingen.
- Op onverwachte manieren reageren op gebeurtenissen of incidenten die geen overdreven reacties rechtvaardigen.
- Moeite hebben met het reguleren van emoties en zichzelf kalmeren na het ervaren van intense emoties.
- Impulsief handelen wanneer zij door emoties worden overmand.
- Moeite hebben om relaties te onderhouden.
Emotionele instabiliteit – conclusie
We vinden het allemaal wel eens moeilijk om onze emoties onder controle te houden. Maar voor mensen die lijden aan emotionele instabiliteit, kan het reguleren van hun emoties een veel moeilijkere taak zijn. Ze kunnen ongecontroleerd gaan huilen of driftbuien krijgen bij het kleinste ongemak. Ze kunnen zelfs beginnen te lachen op ongepaste momenten.
In alle gevallen hebben ze geen controle over hun emotionele reacties. Snel wisselende stemmingen veroorzaken veel problemen in hun persoonlijke en professionele leven.
Voor iedereen die symptomen van instabiliteit ervaart, is het belangrijk om volledig te begrijpen wat emotionele instabiliteit is en wat de oorzaken ervan zijn. Alleen dan zul je in staat zijn om ofwel professionele hulp te zoeken ofwel tijdig aan zelfzorg te doen om een bevredigend leven te leiden.
